Wij horen vaak van ouders dat hun kind geen motivatie (meer) heeft om te leren en geen zin heeft om zijn of haar huiswerk te maken. Blijkbaar is er ergens een blokkade ontstaan waardoor de zin om te leren wordt verhinderd. Motivatieproblemen bestaan namelijk niet!
‘Kijk eens wat ik al kan!’
Jonge kinderen zijn enorm gemotiveerd om te leren. Met vallen en opstaan leren ze lopen en fietsen, ondertussen aangemoedigd door iedereen in hun omgeving. Doordat ze voortdurend worden geprezen groeit hun zelfvertrouwen en ervaren ze dat het leuk is om iets nieuws te leren en iets te kunnen. De beloning is immers groot. We weten allemaal wel hoe het voelt om trots te zijn op een prestatie en daar waardering voor te krijgen. Als je jong bent is opgeven er niet bij, ook niet na de zoveelste hindernis. De wil om iets te kunnen is te groot!
“Ga nou eens aan het werk!”
Gaandeweg leren we, door de nodige successen en teleurstellingen, onze mogelijkheden en beperkingen kennen. Jongeren zijn nog aan het ontdekken tot hoever hun leervermogen reikt en zijn onzeker over hun kennen en kunnen. Ze willen eigenlijk niets liever dan goed presteren en voldoen aan de verwachtingen van hun omgeving. Ze zijn daardoor extra kwetsbaar als het gaat om feedback op hun prestaties. Zeker als het allemaal even niet lukt. Wij, ouders, zijn dan vaak geneigd om: “Ga nou eens aan het werk”, “Je hebt weer niet geleerd” en “Je hebt geen motivatie” te roepen. Jammer genoeg stimuleert dit een kind niet! In tegendeel, het zorgt ervoor dat hij of zij nog minder zin krijgt om te leren en dat het gesprek tussen ouder en kind vastloopt. De cijfers worden slechter, de ouders voeren de druk op en het kind doet vervolgens helemaal niets meer. Met alle gevolgen voor de sfeer in huis.
Om deze negatieve spiraal te doorbreken is het nodig om te achterhalen wat de reden is van de motivatiedip. De leerling is vaak zelf niet bij machte aan te geven waarom het allemaal niet lukt. Ook is hij (of zij) zich er niet van bewust dat bepaalde gebeurtenissen of overtuigingen hem de zin om te leren even ontnemen.
Waardoor motivatie beïnvloed wordt
Er zijn legio oorzaken voor een (tijdelijk) gebrek aan motivatie. Vaak zit het in het niet weten hoe te leren, zoals planning en organisatie niet op orde hebben, snel afgeleid raken of de informatie gewoon niet in je hoofd kunnen krijgen. Huiswerkbegeleiding kan dan een oplossing zijn. Soms is er niet direct een oorzaak aan te wijzen. Heeft een kind (onterechte) overtuigingen over zijn of haar competenties of voelt het niveau niet goed? Is er sprake van faalangst? Zijn er sociale problemen of staat het kind te veel onder druk? Een motivatiescreening kan helpen om de onderliggende oorzaak boven te krijgen en het probleem gericht aan te pakken.
